Tohumlar fidana!
Daha önce de söylediğimiz gibi bilimsel süreç bazen 1 saniye bazen ise 1 ay sürebilir. Daha da uzun olabilir. Bu gözlemde evdeki herhangi bir tohumdan yani (yeşil mercimek, kırmızı mercimek ya da kuru fasulyeden) minik bir bitkiye geçişi inceleyeceğiz.
Gerekli malzemeler: bir miktar tane yeşil mercimek, kuru fasulye ve nohut, Havlu peçete, 3 adet çay tabağı ve su.
Deney adımları:
-
Bunun için yukarıda yazan bakliyatlardan ayrı ayrı 5’er tane alalım.
-
Her bakliyat için ayrı bir çay tabağı ve bu çay tabaklarının içine birer tane kağıt havlu koyun.
-
Bakliyatları kağıt havluların üzerine koyun.
-
Bakliyatların üzerine birer kağıt havlu daha kapatın.
-
Her tabağa 4’er yemek kaşığı su ekleyin.
-
Bitkicikleriniz filizlenene kadar her gün 2’şer kaşık su ekleyin.
Deneyin Çözümlemesi:
Çoğu bitki tohumları, uygun çevre koşulları bulunduğunda çimlenebilir. Örneğin bezelye tohumları, tohum gömleği içerisinde bile kimi zaman çimlenebilirken kimi narenciye tohumları, meyve içerisinde bile çimlenebilir. Bitki tohumları çevre koşulları çimlenmeye uygun olsa bile haftalar, aylar, hatta yıllar geçmeden çimlenemezler. İçsel nedenlerle kimi tohumlarda ortaya çıkan bu olgu, Dormansi, Uyku ya da Dinlenme dönemi olarak tanımlanır.
Çimlenmede ilk aşama olarak su tohumun içine alınır ve tohumun hacmi büyür. Tohumda su miktarının artması, oksijen ve karbondioksit gibi gazların geçirgenliğinin olağanüstü yükselmesine neden olur. Kuru tohumlarda bu olgu son derece sınırlıdır. Su alarak tohumun şişmesi sonucu, çoğu kez tohumun dışı çatlar. Ancak kimi tohumlarda, bu çatlama kök oluşuncaya kadar görülmez.
Suyun girmesi ile tohum hücrelerindeki canlılık artar olarak solunum fazlalaşır. Solunumun hızlanmasıyla, alınan oksijen ve havaya verilen karbondioksit miktarlarıyla orantılı olarak artan solunum katsayısı, tohumdan tohuma çok değişiklik gösterir.
Olağan çevre koşulları altında ve uygun bir süre içerisinde çimlenemeyen tohumda, çimlenmeyi sağlayan maddelerin yok olduğuna ya da etkinliklerini yitirdiklerine inanılmıştır. Bu gibi tohumlar çimlenmez. Sıcaklık ve nem, tohumda yaşamla ilgili işlevleri hızlandırır. Kuru ve soğuk ortam ise yaşam etkinliğini en aza indirir, tohumun uzun süre canlı kalmasını ve içerisindeki yaşamı sürdüren sistemin korunmasını sağlar.
Biyoloji bilimi altında yer alan Botanik bilim dalında bitkiler ile ilgili çalışan birçok bilim insanı var ve artık sen de onlardan birisin. Daha fazlasını merak ediyorsan neden duruyorsun, araştırmaya devam, günler geçiyor ve bitkiler büyüyor, belki daha da büyümek için sana ihtiyaçları vardır.